ចំណុចសំខាន់ :

  • ប្រធានាធិបតីដូណាល់ត្រាំបានចេញបទបញ្ជាប្រតិបត្តិកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ដោយបញ្ជាឱ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកបញ្ឈប់ការធ្វើជំនួញជាមួយក្រុមហ៊ុន TikTok និង WeChat ។
  • ទាំងក្រុមហ៊ុន Google និង Apple បានដកកម្មវិធីចេញពីទីផ្សាររបស់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួននាពេលកន្លងមកដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសំណូមពររបស់រដ្ឋាភិបាលបរទេសរួមទាំង TikTok និង WeChat នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាកាលពីដើមឆ្នាំនេះ។
  • សរុបមកក្រុមហ៊ុន Apple បានលុបចោលកម្មវិធីចំនួន ៨៥១ នៅក្នុងឆ្នាំរវាងខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៨ និងខែមិថុនាឆ្នាំ ២០១៩ ហើយសំណើភាគច្រើនបានមកពីប្រទេសចិន។ 



Sundar Pichai និង Tim Cook



ប្រធានាធិបតីដូណាល់ត្រាំបានចេញបទបញ្ជាប្រតិបត្តិកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ដោយបញ្ជាឱ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកបញ្ឈប់ការធ្វើអាជីវកម្មជាមួយកម្មវិធីល្បី ៗ របស់ចិន TikTok ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុន ByteDance និង WeChat ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុន Tencent ។ 

ការលើកឡើងនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីលោក Mike Pompeo រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបាននិយាយកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះថាលោកបានអំពាវនាវដល់ហាងលក់កម្មវិធីអាមេរិកដែលគ្រប់គ្រងដោយ  Apple និង Google  ដើម្បីលុបចោលកម្មវិធីចិនដែលមិនគួរទុកចិត្ត។


Pompeo បាននិយាយនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានជាមួយអ្នកយកព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃពុធថា“ ជាមួយក្រុមហ៊ុនមេដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសចិនកម្មវិធីដូចជា TikTok, WeChat និងកម្មវិធីដទៃទៀតគឺជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងសំខាន់ចំពោះទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពលរដ្ឋអាមេរិក។


គេមិនទាន់ច្បាស់ទេថាតើក្រុមហ៊ុនមានផែនការអនុវត្តបទបញ្ជាប្រតិបត្តិរបស់រដ្ឋបាល Trump ដែលនឹងមានប្រសិទ្ធភាពនៅថ្ងៃទី ២០ ខែកញ្ញា  ឬកម្មវិធីរបស់ក្រសួងការបរទេស។ តំណាងរបស់ Apple និង Google មិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយទេ។


ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនទាំងពីរបានដកចេញនូវកម្មវិធីជាច្រើនដើម្បីឆ្លើយ តបទៅនឹងសំណូមពររបស់រដ្ឋាភិបាលបរទេស។ វាប្រហែលជាមិនធ្លាប់មានពីមុនមកសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការហាមឃាត់កម្មវិធីនៅថ្នាក់ជាតិប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតធ្វើវាគ្រប់ពេល។


នៅចន្លោះខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៨ និងខែមិថុនាឆ្នាំ ២០១៩ Apple បានលុបចោល កម្មវិធីចំនួន ៨៥១ ចេញពីវេទិការបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ជាក់លាក់បន្ទាប់ពីមានសំណើស្របច្បាប់ពីប្រទេសមួយចំនួនរួមមានចិនរុស្ស៊ីន័រវែសនិងអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត។ នៅពេលដែលប្រទេសឥណ្ឌាហាមឃាត់ TikTok និង WeChat ក្នុងចំណោមកម្មវិធីចិនដទៃទៀតនៅក្នុងខែមិថុនាកម្មវិធីត្រូវបានដកចេញពីទាំង App Store និង Play Store នៅក្នុងប្រទេសនោះក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ 

នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Apple លោក Tim Cook បានលើកឡើងអំពី ការដកចេញកម្មវិធីនៅក្នុងប្រទេសចិនក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ដោយនិយាយថា“ យើងមិនចង់ដកកម្មវិធីចេញទេប៉ុន្តែដូចយើងធ្វើនៅប្រទេសផ្សេងទៀតដែរយើងធ្វើតាមច្បាប់នៅកន្លែងណាដែលយើងរកស៊ី” ។


ប្រសិនបើកម្មវិធីត្រូវបានដកចេញពីហាងអាមេរិកប្រជាជនអាមេរិកភាគច្រើនមិនអាចទាញយក TikTok ដែលជាកម្មវិធីឥតគិតថ្លៃលេខ ២ នៅលើវេទិការបស់ក្រុមហ៊ុន Apple នៅថ្ងៃសុក្រហើយក៏មិនមែន WeChat ដែលត្រូវ បានប្រើដោយជនជាតិអាមេរិកកាត់ចិន ទៅ រក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយគ្រួសារឬមិត្តភក្តិជាមួយអ្នកប្រើប្រាស់ជាង ១ ពាន់លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោក។ 
ប្រទេសចិននាំមុខគេនៅក្នុងការស្នើរសុំការទាញយកកម្មវិធី

ទោះបីជាប្រទេសជាច្រើនបានស្នើសុំក៏ដោយក៏មេដឹកនាំនៅក្នុងស្ថានភាពរបស់ Apple គឺប្រទេសចិនដែលជាគោលដៅនៃបទបញ្ជាប្រតិបត្តិរបស់លោក Trump ។


យោងតាម ​​Apple បានអោយដឹងថាប្រទេសចិនមានចំនួនជិត ៣ ភាគបួននៃការស្នើសុំដកហូតនៅចន្លោះខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៨ និងខែមិថុនាឆ្នាំ ២០១៩ ហើយ ៨៥% នៃកម្មវិធីត្រូវបានដកចេញពី App Store របស់ Apple ក្នុងកំឡុងពេលនោះ។ Apple និយាយថា“ ភាគច្រើន” ទាក់ទងនឹងរូបអាសអាភាសល្បែងនិងមាតិកាខុសច្បាប់។ Google Play Store មិនមាននៅក្នុងប្រទេសចិនទេ។


សកម្មជននៅក្នុងប្រទេសចិនបានចង្អុលបង្ហាញ App Store របស់ក្រុមហ៊ុន Apple ជាយូរមកហើយថាជាចំណុចកកដែលរារាំងប្រជា ជនចិនមិនឱ្យចូលមើលព័ត៌មានឬកម្មវិធីឯកជនពីខាងក្រៅប្រទេស។ 


GreatFire ដែលមិនមែនជាអង្គការមិនរកប្រាក់ចំណេញសិក្សាជញ្ជាំងជាតិរបស់ប្រទេសចិនបានបង្កើតគេហទំព័រមួយឈ្មោះថា Applecensorship.com ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ដែលតាមដានការដកចេញនូវ App Store នៅតាមទីផ្សារផ្សេងៗដោយគណនាលេខផ្ទាល់ខ្លួនអំពីការដកកម្មវិធីនិងការដកចេញដែលផ្តោតលើការដកចេញសរុបមិនត្រឹមតែការដកយកចេញតាមការស្នើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាលជាផ្លូវការនោះទេ។ 


នៅក្នុងលិខិតផ្ញើទៅសភាកាលពីខែមុនក្រុមនេះបាននិយាយថាក្រុមហ៊ុន Apple បានប្រើប្រាស់“ ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសួនផ្កា” ដែលមានជញ្ជាំងព័ទ្ធជុំវិញដើម្បីត្រួតពិនិត្យលើ App Store នៅក្នុងប្រទេសចិននិងនៅជុំវិញពិភពលោកតាមបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាល។ 




ជាសរុបក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំដែលគ្របដណ្តប់ដោយ របាយការណ៍តម្លាភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន Apple ប្រទេសចំនួន ១៥ បានស្នើ ឲ្យ លុបចោលកម្មវិធីសរុបចំនួន ១.៣១១ នៅក្នុងសំណើចំនួន ១៥០ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាលើ“ ការរំលោភបំពានច្បាប់” ឬចោទប្រកាន់ថាកម្មវិធីនេះបានរំលោភច្បាប់នៅក្នុងប្រទេស។ Apple បានជំទាស់រាល់សំណើរទាំង ១២ រឺក៏ ១២ ផ្នែកហើយទីបំផុតបានលុបកម្មវិធីចំនួន ៨៥១ ចេញពីហាងរបស់ប្រទេសផ្សេងៗ។ កម្មវិធីចំនួន ៩៧ ផ្សេងទៀតត្រូវបានដកចេញនៅឆមាសទី ១ នៃឆ្នាំ ២០១៩ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលបានជូនដំណឹងដល់ Apple ថាកម្មវិធីទាំងនោះបានរំលោភគោលការណ៍ណែនាំរបស់ហាងផ្ទាល់របស់ Apple ។ 

ក្រុមហ៊ុន Apple មិនបានបញ្ជាក់ថាតើកម្មវិធីមួយណាត្រូវបានគេដកចេញនោះទេប៉ុន្តែបានផ្តល់ព័ត៌មានលំអិតអំពីមូលហេតុដែលរដ្ឋាភិបាលស្នើសុំឱ្យមានការលុបចោល។ នៅក្នុងកាលៈទេសៈភាគច្រើនពួកគេពាក់ព័ន្ធនឹងល្បែងស៊ីសងឬមាតិកាខុសច្បាប់ឬរំលោភលើច្បាប់ឯកជនភាព។ នៅឆ្នាំ ២០១៩ UAE បានស្នើសុំអោយ Apple ដកកម្មវិធីចំនួន ២៧៥ សំរាប់“ ប្រតិបត្តិការក្រៅ គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល” ។ Apple បានជំទាស់នឹងការស្នើសុំនេះហើយមិនបានបញ្ឈប់កម្មវិធីណាមួយឡើយ។ 

ស្ថិតិរបស់ Apple បច្ចុប្បន្នគ្របដណ្តប់នៅខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៨ រហូតដល់ខែមិថុនាឆ្នាំ ២០១៩ ដូច្នេះវាមិនរាប់បញ្ចូលការដកឥណ្ឌានៅរដូវក្តៅនេះទេ។


CNBC